بهترین زمان تعویض روغن گیربکس

بهترین زمان تعویض روغن گیربکس

تعویض روغن گیربکس

بدون شک با توجه به بالا رفتن قیمت خودرو ها و همچنین پایین آمدن توان مردم برای خرید خودرو های بهتر، مردم باید بیشتر مراقب خودرویی که دارند باشند و همواره به آن رسیدگی کنند.

تعویض روغن نیز یکی از اصلی ترین مسائل و عواملی می باشد که بر روی سلامت خودرو تاثیر می گذارد و حتی موجب افزایش طول عمر خودروی شما خواهد شد. در این مطلب به بررسی بهترین زمان تعویض روغن گیربکس خواهیم پرداخت.

تعویض روغن گیربکس

تعویض روغن گیربکس که واسکازین نیز نامیده می شود، یکی از اصلی ترین کار هایی است که باید برای سلامتی گیربکس و در نهایت خودروی خودتان انجام دهید.

متاسفانه برخی از مردم و صاحبان خودرو بر این باورند که روغن گیربکس هیچ گاه نیاز به تعویض ندارد و همواره قابل استفاده می شود و آسیبی به گیربکس و قطعه های مربوط به آن وارد نمی کنند.

اما این باور اشتباه است، شما باید در زمان مشخص شده و هنگامی که نشانه هایی از بد کار کردن دنده دیدید، سریعا اقدام به تعویض روغن گیربکس کنید و اجازه ندهید بیشتر از این به گیربکس و دنده ها فشار وارد شود.

به نوعی روغن گیربکس از فرسایش قطعات و اصطکاک آن ها جلوگیری می کند و باعث می شود قطعات مربوط به آن عملکرد بسیار بهتری داشته باشند و روان تر کار کنند.

باید در نظر داشته باشید که اگر از با کیفیت ترین روغن گیربکس نیز استفاده کنید، بعد از مدتی خاصیت و کارایی خودش را از دست می دهد و حتی ممکن است مضراتی را برای خودروی شما به همراه داشته باشد که همه قطعات در ارتباط با خودش را درگیر کند.

پیشنهاد می کنیم مسئله تعویض روغن گیربکس را جدی بگیرید و از روغن های با کیفیت استفاده کنید تا در آینده با مشکلات مربوط به دنده، کلاچ و گیربکس رو به رو نشوید.

بهترین زمان تعویض روغن گیربکس

زمان تعویض روغن با توجه به دستی یا اتوماتیک بودن گیربکس تعیین می شود و متفاوت است؛ زمانی که گیربکس خودروی شما دستی می باشد، همه چیز بستگی به دیسک و کلاچ دارد. اکثر تعویض روغنی ها و مکانیک ها پیشنهاد می کنند زمانی که برای تعویض دیسک و صفحه کلاچ به تعمیرگاه می روید، همان جا کار تعویض روغن گیربکس را انجام دهید و برای بعد موکول نکنید.

عمر مفید دیسک و صفحه کلاچ حدودا 65 الی 80 هزار کیلومتر می باشد و پیشنهاد می شود اگر خودروی شما از آخرین باری که دیسک و صفحه کلاچ را تعویض کرده اید، این مقدار راه رفته است، دیسک و صفحه کلاچ را تعویض کنید و همراه آن تعویض روغن گیربکس را نیز انجام دهید.

اما شما می توانید با فهمیدن و دیدن نشانه هایی، متوجه شوید که روغن گیربکس شما نیاز به تعویض دارد؛ برخی از این نشانه ها را در ادامه برای شما نام می بریم.

اگر در هر زمانی مشاهده کردید که رنگ روغن گیربکس شما از حالت طبیعی خارج شده است و رنگ غیر طبیعی به خود گرفته است، نشان دهنده این است که باید تعویض روغن گیربکس را انجام دهید.

یکی دیگر از نشانه های مربوط به رسیدن زمان تعویض روغن گیربکس ، به گوش رسیدن صدا های غیر طبیعی هنگام تعویض دنده و یا به سختی تعویض شدن آن می باشد.

بهترین زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک یا همان دنده خودکار، یکی از قطعاتی است که به روغن نیاز دارد تا بتواند روان باشد و عملکرد مطلوبی را داشته باشد. گیربکس اتوماتیک یکی از اصلی ترین نقش ها را در خودرو ایفا می کند و بدون شک روغن گیربکس اتوماتیک نیز بسیار مهم و حیاتی است.

روغن گیربکس اتوماتیک فقط کار روان کردن و جلوگیری از اصطکاک را انجام نمی دهد و باعث خنک شدن و کنترل دما نیز خواهد شد.

روغن گیربکس اتوماتیک تاثیر بسیار زیادی بر روی اصطکاک صفحه کلاچ نیز دارد؛ همانطور که می دانید صفحه کلاچ اهمیت زیادی دارد و روغن گیربکس اتوماتیک نیز اصطکاک صفحه کلاچ را کاملا کنترل می کند.

شما به طور معمول و در حالت عادی باید هر 60 هزار کیلومتر که با ماشین دارا گیربکس اتوماتیک راه می روید، تعویض روغن گیربکس را انجام دهید؛ اما اگر تا 3 سال یعنی 36 ماه 60 هزار تا راه نرفتید، باز هم تعویض روغن را انجام دهید.

زیرا روغن گیربکس اتوماتیک نیز مانند روغن گیربکس دستی بعد از مدتی خاصیت خود را از دست می دهد و باید تعویض شود.

زمانی که روغن تغییر رنگ داد، دنده به سختی جا افتاد یا خیلی راحت عوض نشد، حتما روغن گیربکس اتوماتیک را عوض کنید.

همواره سعی کنید بهترین و با کیفیت ترین روغن گیربکس را خریداری و استفاده کنید. روغن تاثیر بسیار زیادی در عملکرد گیربکس و به طور کلی موتور دارد، پس در انتخاب آن دقت بسیار زیادی داشته باشید و از هیچ هزینه ای دریغ نکنید زیرا به افزایش طول عمر خودروی شما کمک خواهد کرد.

زمان تعویض روغن موتور

سازندگان خودرو ها زمان مشخصی را برای تعویض روغن موتور خودرو مشخص کرده اند؛ زمان تعویض روغن موتور بعد از هر 12 هزار کیلومتر راه رفتن می باشد. شما می توانید قبل از 12 هزار کیلومتر نیز روغن موتور را تعویض کنید اما در شرایطی که یک سال از آخرین دفعه ای که روغن را تعویض کرده اید، گذشته باشد.

اما این زمان مشخص شده مربوط به شرایط عادی و کاملا طبیعی می باشد؛ یعنی اگر خودروی شما در مکان های سخت کار می کند و از آن کار بسیار زیادی می کشید و مدام در حال حرکت هستید، طبیعتا شرایط به طور کلی فرق خواهد کرد و بدون شک باید در زمان سریع تری تعویض روغن موتور را انجام دهید.

روغن موتور نیز بعد از گذشت مدتی خاصیت خود را از دست می دهد و دیگر نمی تواند عملکرد مطلوبی که در اوایل کارش ارائه می کرد را داشته باشد. زمانی هم که روغن موتور نتواند عملکرد خوبی داشته باشد، بر روی عملکرد کلی موتور تاثیر گذار خواهد بود و موتور دیگر مانند گذشته کار نخواهد کرد.

شما هر روز یا یک روز در میان باید با استفاده از میله تراز روغن موتور خودروی خود را چک کنید؛ باید بررسی کنید و ببینید که سطح قبلی خود را حفظ کرده و یا تغییر رنگ داده است یا خیر.

زمانی که روغن موتور تغییر رنگ داده بود، باید آن را تعویض کنید.

انواع روغن گیربکس خودرو

روغن‌های گیربکس خودرو در دو نوع تولید می‌شوند:

روغن هیدرولیک MTF: این نوع روغن هیدرولیک برای استفاده در سیستم گیربکس دستی ساخته شده‌است که به آن Manual Transmission Fluid گفته می‌شود.

روغن هیدرولیک ATF: روغن هیدرولیک ATF که مخفف Automatic Transmission Fluid است، برای استفاده در سیستم گیربکس اتوماتیک به‌کار گرفته می‌شود.

روغن گیربکس اتوماتیک

آنچه در سیستم دنده دستی به عنوان روان‌کننده استفاده می‌شود، روغن دنده یا واسکازین است. روغن گیربکس اتوماتیک با روغنی که در گیربکس‌های دستی استفاده می‌شود کاملاً متفاوت است. همانطور که گفتیم، روانکاری تنها کاربرد روغن گیربکس اتوماتیک نیست، این روغن باید بتواند قدرت را از پمپ روغن به کلاچ منتقل کند. به همین دلیل لازم است ویژگی‌هایی داشته باشد که در ادامه شرح می‌دهیم.

کارکردهای روغن گیربکس اتومات

روغن‌های ATF که در گیربکس‌های اتومات مورد استفاده قرار می‌گیرند، عملکردهای متفاوتی دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

انتقال قدرت موتور از طریق مبدل گشتاور
کنترل دما از طریق انتقال حرارت
روانکاری یاتاقان‌ها و دنده‌ها
روانکاری کلیه سطوح اصطکاک
کنترل تورم آب‌بندها
کنترل اصطکاک در صفحه کلاچ‌ها در دمای متغیر
محافظت از سطوح فلزات در برابر خوردگی

ویژگی‌های روغن گیربکس اتوماتیک

روغن گیربکس اتوماتیک با توجه به کاربردهایش، باید ویژگی‌هایی داشته باشد که در ادامه شرح می‌دهیم:

ویسکوزیته یا گرانروی پایین
روغن گیربکس اتوماتیک بر خلاف روغن دنده دستی، رقیق است و غلظت زیادی ندارد؛ به عبارت دیگر گرانروی یا ویسکوزیته این روغن پایین‌تر است. این مورد یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های روغن گیربکس اتومات است که باعث می‌شود قدرت به خوبی به کلاچ منتقل شود.

مقاومت نسبت به گرما
یکی دیگر از ویژگی‌های روغن گیربکس اتوماتیک خنک‌کنندگی است. عملکرد این روغن در سیستم گیربکس اتومات شبیه مایع خنک‌کننده در سیستم رادیاتور خودرو است که با انتقال گرما، مانع داغ شدن دنده‌ها می‌شود. نقطه جوش روغن گیربکس اتومات نسبت به گیربکس دستی پایین‌تر است که با افزودن مکمل‌ افزایش می‌یابد.

آب‌گریزی
روغن گیربکس باید آب‌گریز باشد و قابلیت جدا شدن از آب را داشته باشد تا در صورت نفوذ آب یا رطوبت به مخزن، از تشکیل امولسیون‌های مضر برای سیستم جلوگیری شود.

خاصیت ضدکف و ضدحباب
یکی دیگر از ویژگی‌های روغن گیربکس اتومات، خاصیت جلوگیری از تشکیل کف و حباب است. وجود حباب در روغن مانع انتقال قدرت در سیستم گیربکس می‌شود و بازدهی روغن را کاهش می‌دهد.

پایداری در برابر خوردگی و ساییدگی
روغن گیربکس اتوماتیک در برابر خوردگی قطعات مقاومت بالایی دارد. گیربکس‌ها از قطعات فولادی، چدنی، آلومینیومی، مسی، برنزی و… ساخته شده‌اند. روغنی که در سیستم گیربکس استفاده می‌شود، باید در برابر سایش و خوردگی انواع فلز مقاومت داشته باشد.

از دیگر ویژگی‌های روغن گیربکس اتوماتیک می‌توان به خاصیت ضدزنگ، خاصیت ضداکسیداسیون و قابلیت کنترل لجن و رسوبات اشاره کرد.

سنتتیک یا مینرال؟
روغن گیربکس اتوماتیک
روغن گیربکس اتومات در دو نوع سنتتیک و مینرال تولید می‌شود. تفاوت این دو نوع روغن در فرایند تولید آن‌ها است. روغن‌های سنتتیک در برابر دما و فشار بالا مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند و به‌همین‌دلیل قیمت بسیار بالاتری دارند. توجه داشته باشید که تغییر روغن گیربکس از مینرال به سنتتیک الزاماً بازدهی گیربکس را افزایش نمی‌دهد؛ بلکه ممکن است باعث خرابی سیستم هم شود.

در مورد خودروهای قدیمی بهتر است از روغن‌های مینرال استفاده کنید، اما اگر گیربکس خودروی شما CVT باشد، روغن گیربکس حتما باید سنتتیک باشد.

البته دقت داشته باشید از آنجایی‌که روغن گیربکس اتومات نقش مهمی در خودروهای اتومات را ایفا می‌کند، بهتر است برای انتخاب بهتر نوع روغن گیربکس به دفترچه راهنما خودرو مراجعه کنید تا از آسیب‌های احتمالی به گیربکس و خودرو جلوگیری شود.

 

بررسی دوره‌ای روغن گیربکس اتوماتیک

برای این که عملکرد گیربکس خودرو دچار مشکل نشود، سطح روغن گیربکس باید ثابت باشد. دقت کنید که روغن گیربکس تبخیر نمی‌شود، پس اگر سطح روغن پایین‌تر از حد استاندارد باشد، حتماً در جایی نشتی وجود دارد که لازم است تعمیر شود.

به علاوه بالا بودن سطح روغن هم ممکن است باعث تولید حباب شود که در نهایت به اکسید شدن روغن و اختلال در عملکرد گیربکس منجر می‌شود.

بعضی از خودروهای قدیمی به گیج روغن گیربکس مجهز هستند، اما در خودروهای جدیدتر گیج وجود ندارد. خودرو بسته به نوع آن ممکن است مجهز به سیستم سنجش آلودگی یا هشدار زمان تعویض روغن گیربکس باشد.

اگر می‌خواهید خودتان دست به کار شوید و روغن گیربکس را چک کنید، ابتدا باید خودرو را در سطحی صاف پارک کرده و موتور را خاموش کنید. اجازه دهید موتور کاملا سرد شود و همچنین روغن گیربکس اتوماتیک به طور کامل در مخزن روغن ته‌نشین شود.

سپس به دفترچه راهنما خودرو مراجعه کرده و محل ورود روغن گیربکس اتوماتیک را پیدا کنید. با استفاده از پیچ گوشتی مخصوص درب مخزن را باز کنید. بعد از باز کردن پیچ ممکن است روغن گیربکس اتوماتی از پیچ سرریز شود که نشان‌دهنده میزان کافی روغن موجود در جعبه دنده اتوماتیک است. به سرعت پیچ را ببندید و اطراف آن را تمیز کنید. اما توصیه می‌کنیم برای کنترل روغن گیربکس به مکانیک‌های مجرب یا نمایندگی‌های مجاز مراجعه کنید.

علائم فساد روغن گیربکس اتوماتیک
فساد و یا افت کیفیت روغن گیربکس علائمی دارد که در ادامه شرح می‌دهیم:

تغییر رنگ
دست خود را به روغن آغشته کنید. روغن سالم شفاف و قرمز رنگ است. اگر روغن فاسد شده باشد، شفافیت خود را از دست می‌دهد و رنگ آن به قهوه‌ای متمایل می‌شود.

شیری رنگ شدن
اگر روغن گیربکس خودروی شما شیری رنگ باشد، حتماً با آب مخلوط شده‌است. وجود آب در روغن گیربکس باعث می‌شود که دنده‌ها روی هم سر بخورند و تعویض دنده به درستی انجام نشود.

کدر شدن روغن
روغن گیربکس سالم شفاف است. از دست دادن شفافیت و کدر شدن روغن، علامت وجود ناخالصی در آن است. وجود بُراده باعث مسدود شدن مجاری سیستم گیربکس می‌شود که در نهایت به افت فشار سیستم منجر می‌شود.

خرید روغن گیربکس مناسب
روغن گیربکس اتومات نقش حیاتی در عملکرد خودرو دارد و اشتباه در انتخاب روغن ممکن است خسارت زیادی به خودرو وارد کند. هنگام خرید روغن گیربکس دقت کنید که روغن همه ویژگی‌هایی را که گفتیم، داشته باشد تا سیستم گیربکس خودروی شما آسیب نبیند. برای انتخاب روغن گیربکس مناسب، بهترین منبع دفترچه راهنمای خودرو است.

اگر سطح روغن گیربکس پایین آمده، از همان مارک روغن برای پر کردن مخزن استفاده کنید. چون حتی در صورت یکسان بودن گرانروی، مخلوط کردن دو نوع روغن به سیستم گیربکس صدمه می‌زند. اگر می‌خواهید از روغن دیگری استفاده کنید، حتماً مخزن را خالی کنید.

از خریدن روغن‌های بی‌نام و نشان و فله‌ای خودداری کنید. این کار ممکن است در کوتاه‌مدت هزینه‌های شما را کاهش دهد، اما در درازمدت به سیستم گیربکس صدمه می‌زند و هزینه‌های زیادی را به شما تحمیل می‌کند.

 

تعویض روغن گیربکس

سیستم گیربکس اتوماتیک باید به‌طور مرتب سرویس شود تا عمر آن طولانی شود. یکی از دلایل اصلی خرابی کاهش سطح روغن گیربکس است. این روغن خاص اجزای گیربکس را روغن‌کاری می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد دمای ثابتی را حفظ کنند. سطح آن ممکن است به دلیل تبخیر یا نشت کاهش یابد. قبل از کار روی روغن گیربکس، اولین کاری که باید انجام دهید این است که به دفترچه خدمات خودرو مراجعه کنید. این دفترچه راهنما است که نوع روغن مورداستفاده در مدل ماشین شما را نشان می‌دهد. نوع روغن در هر خودرو با خودروی دیگر متفاوت است و تعویض روغن به همین دلیل امری تخصصی است که باید بر اساس مدل گیربکس خودرو و میزان گشتاور تولیدی، انتخاب و تعویض شود.

گیربکس اتوماتیک از مبدل گشتاور هیدرولیک به‌جای سیستم کلاچ استفاده می‌کند. این مبدل گیربکس را هنگام تعویض دنده یا زمانی که خودرو ساکن است، از موتور جدا می‌کند. با گیربکس‌های اتوماتیک، راننده دیگر به‌صورت دستی برای تعویض دنده دخالت نمی‌کند. گیربکس قادر است بهترین نسبت دنده را از اطلاعات ارسال‌شده به آن تعیین کند. چرخش موتور، سرعت گردش، گشتاور مقاوم و فرورفتگی پدال گاز در نظر گرفته می‌شوند و شتاب مرود نیاز تولیدشده و خودرو بدون مشکل حرکت می‌کند، البته این موارد در شرایطی هستند گه روغن گیربکس در سطح کافی قرار داشته باشد.

 

بررسی سطح روغن گیربکس اتومات

توصیه می‌شود زمانی که موتور به دمای کارکرد نرمال رسید، سطح مایع گیربکس را بررسی کنید. برای این کار پس از 8 کیلومتر رانندگی روی زمین صاف توقف کنید. ترمزدستی خود را بگیرید هنگامی‌که موتور در حال آرام است، انتخاب‌گر دنده را حداقل سه بار در تمام موقعیت‌ها حرکت دهید. سپس آن را در موقعیت پارک (P) نگه دارید.

دور میله را پاک‌کنید و آن را بردارید. ابتدا آن را با یکپارچه تمیز و بدون پرز پاک‌کنید قبل از اینکه دوباره به‌آرامی آن را داخل مخزن روغن قرار دهید، برای بررسی سطح آن را بردارید. همچنین نشانگر را برای وجود ذرات گردوغبار یا براده‌های فلزی ریز بررسی کنید. اگر چنین است، در سیستم سایش وجود دارد. از یک متخصص بخواهید که مشکل گیربکس را شناسایی کند.

 

پر کردن و خالی کردن روغن گیربکس اتوماتیک

روغن گیربکس باید تا سطح کامل پر شود. از یک قیف استفاده کنید، هر بار مقدار کمی اضافه کنید، هر بار سطح را بررسی کنید. برخی از سازندگان توصیه می‌کنند روغن گیربکس را هر 50000 کیلومتر (حدود 2 سال) تعویض کنید. همچنین هنگام سیاه شدن مایع، تخلیه و تعویض آن ضروری است. این نشانه سایش پیشرفته به دلیل گرمای بیش‌ازحد است. تخلیه و تعویض روغن گیربکس اتوماتیک به‌آسانی تخلیه گیربکس‌های مکانیکی نیست. عملکرد بستگی به مدل ماشین دارد. برخی از خودروها دارای دوشاخه تخلیه نیستند. برخی دیگر از همان روغن‌موتور استفاده می‌کنند. بنابراین توصیه می‌شود که عملیات را به یک متخصص خبره بسپارید.

متأسفانه افراد تصور می‌کنند که تنها پر شدن مخزن روغن گیربکس برای حرکت خودرو کافی است اما، نوع پر کردن و نوع روغن گیربکس درحرکت صحیح و عدم خرابی خودرو نقش اصلی را ایفا می‌کند، روغن گیربکس باید متناسب با نوع خودرو انتخاب‌شده و با توجه به دستورالعمل وارد مخزن روغن خودرو شود. این موارد به‌عنوان اصول اصلی و اساسی در نامبروان مدنظر قرار دارند.